Omwonenden van nog te bouwen zonne- en windparken moeten financieel meeprofiteren van de energieopbrengsten. Dat is de wens van de Groningse gemeenteraad. De raad heeft het college de opdracht gegeven met een voorstel te komen om dat mogelijk maken.
Dat omwonenden mee moeten profiteren van zonneparken kwam aan de orde in de voortgezette commissievergadering van de Groningse gemeenteraad op woensdag 27 mei bij de bespreking van de zogeheten Regionale Energiestrategie (RES) Groningen. Dat is het 'Gronings bod' als aandeel van de regio Groningen om de doelen van het landelijke Klimaatakkoord te halen. Dan gaat het om het produceren van elektriciteit uit zon en wind op land en de overgang van aardgas naar duurzame vormen van verwarming van gebouwen.
Het Klimaatakkoord streeft naar landelijk 35 terawattuur (TWh) elektriciteit in 2013 uit windenergie en zonne-energie op land. De regio Groningen wil 5,7 TWh voor haar rekening nemen. Daarvan is het aandeel van de gemeente Groningen 0,5 TWh. Om dat te kunnen halen moeten er meer zonneparken en ook windparken in de gemeente komen.
Financieel profijt
D66-raadslid Jim Lo-A-Njoe diende – samen met coalitiepartners PvdA en ChristenUnie - een motie voor financieel profijt voor omwonenden bij projecten die in het kader van het RES in Groningen komen. "Dat zorgt voor draagvlak", aldus Lo-A-Njoe. "Omwonenden moeten meedelen in de lusten van de zonneparken om de hoek. Zo schijnt straks de zon voor iedereen." Alle fracties behalve de PVV stemden voor deze motie.
Een aantal oppositiepartijen probeerde vergeefs de besluitvorming over het RES uit te stellen. Zij vinden dat de inwoners onvoldoende geïnformeerd en meegenomen zijn. "Inspraak en communicatie zijn belangrijk om draagvlak te creëren onder inwoners, zeker bij projecten met zeer grote gevolgen voor de woon- en leefomgeving", aldus Stadspartij, PVV, VVD, SP en 100% Groningen. De meerderheid van raad stemde voor de plannen van het RES. Tegenstemmers vinden de participatie van inwoners onvoldoende of vinden het 'Gronings bod' te hoog. "Groningen dreigt weer een wingewest voor de rest van Nederland te worden", aldus fractievoorzitter Amrut Sijbolts van de Stadspartij.
Hyperloop
Inspraak was ook het centrale thema bij de bespreking van de plannen rond Lageland Polder. In de plannen is sprake van een groot zonnepark (250 hectare) en de komst van een Hyperloop, een onderzoekscentrum voor een supersnelle vacuümtrein. Omwonenden zijn hier bezorgd over en vinden de inspraak niet goed. Een aantal oppositiepartijen diende met Herman Pieter Ubbens (CDA) als initiatiefnemer een motie in die vroeg om overleg met omwonenden met ook ruimte voor concessies wat betreft omvang van het zonnepark en de plaats van de Hyperloop in het gebied. "Nu hebben bewoners het gevoel dat alles al vastligt, dat dingen toch worden doorgedrukt", aldus SP-fractievoorzitter Jimmy Dijk.
Volgens wethouder Roeland van der Schaaf (PvdA) is het participatieproces wel goed verlopen. Hij erkent wel dat een zonneweide en Hyperloop een "stevige en forse impact" op de inwoners kan hebben. "Maar het is heel goed mogelijk om mèt een Hyperloop èn een zonnepark een enorme kwaliteitsslag in de leefomgeving te maken die voor de mensen die er nu wonen een enorme vooruitgang betekent." De gehele oppositie steunde de motie voor ruimte voor concessie. Maar omdat de coalitiepartijen GroenLinks, PvdA, D66 en ChristenUnie – een meerderheid in aantal raadszetels - tegen stemden, werd de motie verworpen.
Klimaatweek
De raad besprak ook de collegeplannen voor klimaatadaptatie. Dan gaat het om maatregelen tegen de gevolgen van de klimaatveranderingen die al gaande zijn. Want het wordt nu al warmer, droger, maar tegelijkertijd natter en extremer. Het debat spitste zich vooral toe of er een Klimaatweek moet komen. Het college van B&W wil met zo'n 'Climate Adaptation Week' met verschillende publieksactiviteiten de Groningers bij het thema klimaatadaptatie te betrekken. Dat kost 2 miljoen euro, geld dat het Nationaal Programma Groningen ter beschikking stelt.
Diverse partijen willen zo'n klimaatweek niet. "Een week praten lost de problemen niet op", zei Daan Brandenbarg (SP). En Ubbens (CDA): "Twee miljoen is wel heel veel geld voor een gemeente die financiële problemen te wachten staat." Fractievoorzitter Ton van Kesteren van de PVV ziet het geld liever naar armoedebestrijding, zorg en voorzieningen in de wijken gaan.
'Geen show'
Ceciel Nieuwenhout (GroenLinks) bracht daar tegenin dat de Klimaatweek een uitgelezen kans is om Groningers te betrekken en te activeren bij concrete plannen rond klimaatadaptatie. "Het wordt geen feest, geen show", beloofde wethouder Glimina Chakor (GroenLinks). "Het programma is gericht op kennisdeling." Twee moties om de klimaatweek af te gelasten en het geld anders te besteden haalden het niet; de Klimaatweek komt er. Een ruime meerderheid schaarde zich achter de klimaatadaptatieplannen van B&W.
Een totaaloverzicht van alle besluiten van de raad tijdens deze raadsvergadering is te vinden bij de agenda van deze vergadering met de besluitenlijst en alle raadsvoorstellen en motie waarover is gestemd.
De debatten vonden vanaf 16.30 uur plaats in een vanwege de coronacrisis gecombineerde vergadering: deels fysiek op 1,5 meter afstand, deels digitaal. Zo bestond de mogelijk voor raadsleden elkaar tijdens de debatten 'in de ogen te kijken'. Daar was na de laatste, geheel digitale raadsvergadering van 22 april behoefte aan. De stemmingen over de raadsvoorstellen en moties vond 's avonds om 21.00 uur in een geheel digitale vergadering plaats.
De debatten zijn ook terug te kijken