Gemeenteraadsleden in gesprek met medewerkers van de NCG.
De NCG. Heel vaak kwam de Nationaal Coördinator Groningen ter sprake tijdens de 3 dorpsgesprekken die de Groninger gemeenteraad in november en december in het aardbevingsgebied heeft gehouden. Reden genoeg voor de raad om zelf ook in gesprek te gaan met de NCG, de rijksinstantie die de versterkingsoperatie uitvoert.
Raadsleden van verschillende raadsfracties waren aanwezig bij het gesprek in Ten Boer met Ab van der Schans, directeur Versterking Stad en Ommeland van de NCG en een aantal van zijn collega's. De raadsleden wilden het hebben over onder meer de vertraging bij de versterkingsadviezen, de zogeheten gebiedsgerichte aanpak in de versterking en de communicatie met de bewoners.
Frustratie
De NCG trapte af met de vaststelling dat een versterking van een huis stevig ingrijpt in de betrokken gezinnen. "Versterking lijkt een technische operatie, maar het is mensenwerk." De NCG zegt de frustratie bij inwoners over vertragingen goed te begrijpen. "Elke nieuwe regeling zorgt voor vertraging in het proces." 'Nij Begun', de tientallen maatregelen voor erkenning, herstel en perspectief voor Groningen naar aanleiding van de parlementaire enquête 'Groningers boven gas', betekent wel een nieuwe fase. "Door Nij Begun kan de NCG met meer aandacht en kwaliteit het werk doen."
Snelheid
Bij de NCG speelt wel het dilemma dat de versterking in principe een veiligheidsoperatie is, maar dat kwaliteit ook een rol speelt. "Voor de individuele Groninger is kwaliteit belangrijk, maar voor alle Groningers is snelheid ook van belang." De raadsleden krijgen de boodschap mee dat het werk van de NCG pas is geslaagd als de bewoners tevreden zijn. Maar die vinden het zwaar lang te moeten wachten op een versterkingsadvies voor hun woning.
Hans Alders
De NCG noemt veranderingen in de aanpak een reden voor vertraging in de versterkingsoperatie. De rijksinstantie heeft te maken met keuzes die in het verleden zijn gemaakt, wijzigingen van regelingen en wijzigingen in de gaswinning. In het begin, in de tijd van Hans Alders als Nationaal Coördinator, was de inzet gebiedsgericht, daarna objectgericht, en nu wordt er weer gebiedsgericht gewerkt. In dit proces kwamen versterkingsadviezen vanwege beperkte capaciteit bij de opnamebureaus versnipperd binnen, met vertraging als gevolg.
Ingenieursbureaus
Ideeën voor versnelling pakten ook niet altijd goed uit. Het idee van de zogeheten typologie-aanpak bleek bij sommige woningen niet mogelijk te zijn. "Dan is er opnieuw onderzoek bij die woningen nodig zodat mensen weer wachten." Probleem is ook de capaciteit van ingenieursbureaus. "Het aantal bureaus in Nederland is beperkt. Ze nemen vaak te veel opdrachten aan, wat leidt tot capaciteitsproblemen."
Verschillen
Het gevolg van dit alles is dat er in een straat voor sommige huizen soms al adviezen over versterking zijn, maar voor andere huizen in diezelfde straat nog niet. Of dat er adviezen volgens oude, strengere normen zijn en adviezen volgens nieuwe normen. Want de norm voor versterking - Wanneer is een huis 'op norm' en wanneer niet? - is in de loop van de tijd gewijzigd. Dat komt door betere kennis van aardbevingsbestendig bouwen en het stoppen van de gaswinning. "Als de regels worden aangepast, krijg je verschillen. Dat wordt door bewoners al ongelijk ervaren en dat is niet uitlegbaar richting bewoners."
Aardbevingscoaches
De NCG herkent de ongelijkheid. De commissie-Van Geel heeft naar de ongelijkheid en de verschillen gekeken. "Maar de verschillen zijn niet weg te nemen, hooguit te verzachten." Er werken aardbevingscoaches in het gebied om inwoners met psychische klachten te ondersteunen. Maar de problemen en frustraties worden hiermee niet weggenomen, erkent de NCG. "De ellende mensen doormaken, die is er.
"Goede communicatie is heel belangrijk, stelt de NCG, die als kernwaarden 'transparantie, betrouwbaarheid en samenwerking' hanteert. "In communicatie zijn we beter geworden, maar we moeten nog beter worden."
Verduurzaming
De NCG vertelt de Groninger raadsleden naast de bewoners te staan, maar dat ze last heeft van sommige beleidsregels uit 'Den Haag'. De NCG wil het ministerie van Economische Zaken een spiegel voorhouden. "Op sommige punten wordt geluisterd, op sommige punten niet." Verduurzaming is een grote opgave, horen de raadsleden. "Je wilt dat bewoners maar één keer in het stof zitten." Dus dat de versterking samenvalt met de verduurzaming van huizen en niet na elkaar gebeurt. Dat belang wordt volgens de NCG steeds meer erkend, zeker sinds Nij Begun.
1 juli 2024
De NCG stelt dat door het huidige gebiedsgericht werken zij "dichter bij de opgave komt." "Als alle versterkingsadviezen binnen zijn, kan het werk beter worden gepland. De afspraak met ingenieursbureaus is dat de versterkingsadviezen vóór 1 juli 2024 worden opgeleverd."
De bedoeling is de hele versterkingsoperatie in 2028 afgerond te hebben. Maar, zegt de NCG, de doelstelling richting 2028 staat onder druk. "De verduurzaming, de ruimtelijke kwaliteit, het milder, menselijker en makkelijker maken moet allemaal meegenomen worden."
Van het gesprek tussen de Groninger gemeenteraad en de NCG op 31 januari 2024 is ook een uitgebreid verslag gemaakt.
Verslag Gesprek Gemeenteraad – Nationaal Coördinator Groningen
Meer informatie over de versterkingsoperatie in het aardbevingsgebied van de gemeente Groningen